Đức Hồng y Thuận – khi đó còn là Tổng Giám Mục – gặp Mẹ Thánh Têrêsa Calcutta trong chuyến viếng thăm đầu tiên của Mẹ tới Việt Nam với tư cách Bề trên Tổng quyền Dòng Thừa Sai Bác Ái, năm 1991. (Ảnh: Bà Elisabeth Thu Hồng cung cấp)

Theo chia sẻ của người em gái của ngài, tiến trình phong Chân Phước cho Đấng Đáng Kính Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận đang nhận được sự quan tâm mới từ Vatican, đúng 50 năm sau khi ngài lần đầu sống kinh nghiệm thập giá với Chúa Ki-tô trong trại giam.

Bà Elisabeth Nguyễn Thị Thu Hồng, là em út và cũng là người em cuối cùng còn sống của Đức cha Thuận, chia sẻ với đài CNA rằng Bộ Phong Thánh đang kêu gọi cầu nguyện cho tiến trình phong thánh Đức Hồng y Thuận, khi Bộ này vừa mở một trang web mới dành riêng cho vị Hồng y Việt Nam, người có những suy niệm về hy vọng và sự tha thứ đã truyền cảm hứng cho nhiều người Công Giáo trong suốt nhiều thập kỷ.

Bà chia sẻ trong chuyến viếng thăm Rôma tuần qua rằng: “Giai đoạn tiếp theo của tiến trình phong thánh phụ thuộc vào việc các tín hữu… cầu nguyện cùng Thiên Chúa nhờ lời chuyển cầu của Đức Hồng y để có được một phép lạ được chuẩn nhận.”

ĐHY Thuận chụp cùng các thành viên trong gia đình, bao gồm anh chị em ruột, cháu trai và cháu gái, trong buổi công nghị tấn phong Hồng y tại Rôma năm 2001. Em gái út của ngài, bà Elisabeth Thu Hồng là người đứng ở góc ngoài cùng bên phải. (Ảnh: Bà Elisabeth Thu Hồng cung cấp)

Một viên chức của Bộ Phong Thánh xác nhận với đài CNA rằng hồ sơ của Đức Hồng y Thuận vẫn đang được tiến hành, và nhấn mạnh tầm quan trọng của một phép lạ được xác thực để tiến trình này có thể tiếp tục.

Năm 2017, Đức Hồng y Thuận được tuyên phong là “Đấng Đáng Kính”, tức giai đoạn trước khi được phong Chân Phước. Ngài từng trải qua giai đoạn 13 năm sống kinh nghiệm thập giá với Chúa Ki-tô trong trại giam, trong đó có 9 năm biệt giam. Những sứ điệp thiêng liêng trong thời gian ngài sống trong tù đã được tập hợp và xuất bản thành cuốn “Đường Hy Vọng: Tin Mừng từ Nhà Tù”

Sau khi được trả tự do, ngài buộc phải rời khỏi quê hương, và sống những năm cuối đời tại Rôma, nơi ngài phục vụ trong Hội đồng Giáo hoàng về Công lý và Hòa bình. Năm 2001, Đức Giáo hoàng Gioan Phaolô II tấn phong ngài làm Hồng y.

Không lâu sau đó, Đức Hồng y Thuận được chẩn đoán mắc bệnh ung thư dạ dày giai đoạn cuối. Bốn tháng trước khi qua đời vào ngày 16 tháng 9 năm 2002, ngài đã có chuyến thăm cuối cùng đến Úc để gặp gia đình và mừng sinh nhật 100 tuổi của thân mẫu.

Đức Hồng y Thuận thăm gia đình tại Sydney, Úc, nhân dịp mừng thọ 100 tuổi của thân mẫu (ngồi giữa) vào tháng 4 năm 2002, chỉ vài tháng trước khi ngài qua đời vì ung thư dạ dày tại Rôma ngày 16 tháng 9 năm 2002. (Ảnh: Bà Elisabeth Thu Hồng cung cấp)

Chứng nhân của niềm hy vọng nơi Thiên Chúa

Bà Elisabeth Thu Hồng – em út trong chín người con – đã viết về chứng từ của anh trai trong cuốn “Hồng y Nguyễn Văn Thuận: Con Người của Niềm Vui và Hy Vọng”, đồng tác giả với cha Stefaan Lecleir, xuất bản bởi Ignatius Press vào tháng 4 vừa qua.

Sau khi viết xong cuốn sách, bà Thu Hồng nói rằng bà vui mừng vì có thể góp phần làm vinh danh Thiên Chúa qua việc chia sẻ về cuộc đời người anh của mình: “Nhất là trong thời buổi ngày nay, khi xã hội tràn ngập sự hận thù và không chấp nhận tha thứ… tôi đã quyết định viết cùng cha Lecleir để nói rằng sứ điệp của [Đức Hồng Y Thuận] chính là tha thứ và hy vọng nơi Thiên Chúa qua tình yêu của Ngài.”

Ngày 16 tháng 9 vừa qua, bà Thu Hồng đã tham dự Thánh lễ tại mộ phần của anh trai tại Vương cung Thánh đường Santa Maria della Scala ở Rôma, nhân dịp kỷ niệm ngày ngài qua đời, vừa đánh dấu 50 năm kể từ khi ngài bị bắt và bắt đầu viết những suy niệm thiêng liêng sau này trở thành “Đường Hy Vọng” – Dịp này cũng xuất hiện một bức ảnh quý chụp ngài năm 1975 khi bị quản thúc tại gia.

Một bức ảnh của Đức cha Thuận, mới được tìm thấy tại Việt Nam, cho thấy ngài đang ngồi viết trên bàn trong thời gian bị quản thúc tại gia năm 1975. (Ảnh: Bà Elisabeth Thu Hồng cung cấp)

Bức ảnh cho thấy Đức cha Thuận ngồi viết trên bàn năm 1975, được chụp bởi một người phục vụ trong ngôi nhà nơi ngài bị quản thúc. Một người bạn của bà Thu Hồng đã tìm thấy bức ảnh này treo trên tường bếp của một gia đình tại Việt Nam.

“Một người cha nhỏ”

Bà Thu Hồng, khi ấy mới là một em bé lúc anh trai được thụ phong linh mục, đã chia sẻ rằng đối với bà, ngài không chỉ là một người anh, mà còn giống như “một người cha nhỏ”.

Chia sẻ một vài ký ức về người anh trai, trong đó những lá thư bí mật trong tù đã nâng đỡ đời sống và hành trình đức tin của bà, bà nói, “Trong một thời gian dài, tôi không muốn viết [về Đức cha Thuận], bởi như thế là phải quay lại với những ký ức u tối.”

Bà mô tả Đức Hồng y Thuận là một người con, người anh hết sức chu đáo, luôn dành thời gian thăm gia đình hoặc viết thư cho họ trong suốt những năm tháng dài tù đày và cả thời gian lưu vong sau này.

Sau Chiến tranh Việt Nam, cha mẹ và phần lớn anh chị em của ngài di tản sang Úc, Canada và Hoa Kỳ.

Trong một tấm bưu thiếp gửi cho cha mẹ ở Úc năm 1982, Đức cha Thuận viết để báo tin về cái chết gần đây của hai người thân tại Việt Nam. Ngài thêm rằng: “Con vẫn khỏe. Con cầu nguyện cho cha và mẹ mỗi ngày. Năm nay, làng Phủ Cam của chúng ta kỷ niệm 300 năm trở thành một làng Công giáo. Chúng ta hãy cùng cầu nguyện thật nhiều cho nhau.”

Một tấm bưu thiếp Đức cha Thuận gửi cho cha mẹ vào năm 1982. (Ảnh: Bà Thu Hồng cung cấp)

Thuở nhỏ, Đức cha Thuận thường trông nom em út Elisabeth. Khi bà lớn lên, bà lại chăm sóc những con chuột lang và chim cảnh của ngài. Bà nhớ lại sự chỉ dạy đầy yêu thương mà người anh linh mục đã dành cho mình trong những năm học đường.

“Em có hạnh phúc không?”

Bà Thu Hồng cho biết, việc lớn lên trong thời kỳ Chiến tranh Việt Nam đã khiến bà hoài nghi về sự tốt lành của Thiên Chúa. Khi bước vào tuổi trưởng thành, bà đã “quay lưng lại với Giáo hội, vì tôi nói: ‘Thiên Chúa là tình yêu, nhưng tôi thấy tan hoang khi nhìn vào tất cả những tàn khốc, những cái chết trong gia đình và thảm trảng của cả đất nước’”

Nhưng với bà, người anh trai – lớn hơn bà hơn hai mươi tuổi – đã đóng vai trò then chốt trong việc giúp bà trở lại đức tin Công giáo. Điều này bắt đầu từ khi bà đang hoàn tất chương trình cao học ngành triết học tại Đại học Sydney, Úc, vào năm 1974.

Luận văn thạc sĩ của bà viết về các triết gia hiện sinh, như Jean-Paul Sartre và Albert Camus. Đức cha Thuận đã đọc bản luận văn để góp ý theo lời bà nhờ. Vì lúc đó ngài đang có chuyến thăm Úc để tham dự một cuộc họp các giám mục, nên hai anh em đã có dịp gặp nhau để trao đổi về đề tài này.

Bà nhớ lại: “Anh hỏi: ‘Thế em đã tìm được ý nghĩa cuộc đời chưa? Em có hạnh phúc không?’ Tôi bật khóc, nói: ‘Không, em không hạnh phúc. Em vẫn còn tìm kiếm, nhưng giờ em sẽ làm gì đây? Em đã làm xong luận văn rồi, đâu thể quay lại nữa.’ Anh đáp: ‘Không! Các giáo sư sẽ chấp nhận tự do tư tưởng. Em có thể đi và nói với họ: “tôi đã nghĩ mình tin điều này, nhưng sau khi viết và nghiên cứu, tôi nhận ra rằng tôi không hạnh phúc.’”

“Anh tôi chưa bao giờ kết án hay phán xét tôi,” bà nói thêm.

Ngay năm sau, Toà Thánh đã bổ nhiệm Đức cha Thuận – lúc ấy đã làm Giám mục Nha Trang được tám năm – làm Phó Tổng Giám mục Sài Gòn (khi đó vẫn còn gọi là Sài Gòn). Không lâu sau, Sài Gòn thất thủ, và đến tháng Tám, Đức cha Thuận bị bắt giữ.

Năm 1979, ngài được chuyển từ trại cải tạo sang quản thúc tại gia. Chính thời gian này, theo lời bà Thu Hồng chia sẻ với đài CNA, ngài bắt đầu viết những suy niệm ngắn trên mặt sau các tờ lịch hằng ngày và bí mật gửi ra ngoài qua một cậu bé.

Bà Thu Hồng bị cuốn hút bởi sức mạnh đức tin mà bà cảm nhận được trong những lá thư của anh trai. Bà nói: “Anh đã viết một bài suy niệm về ‘logic của thập giá’, và điều đó quả thật là đã chạm đến trái tim tôi.” 

Bà rất ấn tượng khi thấy anh trai mình dường như đã gặp gỡ Chúa Giêsu một cách sâu xa đến thế. Bà nghĩ: “Tôi cần phải tìm hiểu xem điều đó là gì, để có thể gặp gỡ Thiên Chúa như anh – người đã thay tã cho tôi, người từng dắt tôi đi mua kẹo.”

—————————————

Kinh cầu nguyện với Đức Hồng Y Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận

Lạy Thiên Chúa toàn năng và hằng có đời đời, là Cha và Con và Thánh Thần, con cảm tạ Chúa vì đã ban cho Hội Thánh, gương chứng tá anh dũng của Đức Hồng Y Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận.

 Trang web mới “Cardinal Van Thuân” của Tòa Thánh về ĐHY Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận, bằng tiếng Anh và tiếng Ý: https://www.cardinalvanthuan.va

Nguồn: Catholic News Agency

Tác giả: Hannah Brockhaus

Chuyển ngữ: Gabrielle Ngọc