DIỄN VĂN ĐỨC THÁNH CHA LÊÔ XIV

CHO CÁC THAM DỰ VIÊN HỘI NGHỊ KHOÁNG ĐẠI CỦA HỘI HỖ TRỢ CÁC GIÁO HỘI ĐÔNG PHƯƠNG (ROACO)

Hội trường Clementine

Thứ Năm, ngày 26 tháng 6 năm 2025

Nhân danh Cha, và Con, và Thánh Thần.

Bình an cho anh chị em!

Thưa Đức Hồng y đáng kính, thưa quý Đức Cha,

Quý Cha, anh chị em thân mến,

Bình an cho anh chị em! Tôi nồng nhiệt chào đón anh chị em và rất vui được gặp gỡ anh chị em trong dịp kết thúc Hội nghị Khoáng đại. Tôi xin gửi lời chào Đức Hồng y Gugerotti đáng kính, các vị Bề trên khác trong Thánh bộ, các vị hữu trách, cùng toàn thể anh chị em là thành viên của các Cơ quan ROACO.

“Ai vui vẻ dâng hiến thì được Thiên Chúa yêu thương” (2 Cr 9:7). Tôi nhận ra rằng, với anh chị em, việc hỗ trợ các Giáo hội Đông phương không đơn thuần là nhiệm vụ, mà là một sứ vụ được thi hành nhân danh Tin Mừng, mà như chính từ Tin Mừng chỉ ra, là sự loan báo niềm vui, trước hết làm vui lòng chính Trái Tim của Thiên Chúa, Đấng không bao giờ để mình thua kém về lòng quảng đại. Tôi xin cảm ơn anh chị em, vì cùng với các ân nhân, anh chị em đang gieo những hạt giống hy vọng trên vùng đất Kitô giáo Đông phương, nơi ngày nay đang bị tàn phá hơn bao giờ hết bởi chiến tranh, bị cướp đoạt bởi các lợi ích riêng, và bị bao phủ bởi đám mây hận thù khiến không khí trở nên ngột ngạt và độc hại. Anh chị em đang cung cấp một luồng dưỡng khí cho các Giáo hội Đông phương, vốn đã quá mệt mỏi bởi những xung đột đang diễn ra. Đối với nhiều người, nghèo về phương tiện nhưng giàu đức tin, anh chị em là ánh sáng tỏa rạng giữa bóng tối của hận thù. Tôi hết lòng xin anh chị em tiếp tục làm tất cả những gì có thể để giúp các Giáo hội này, những Giáo hội vô cùng quý báu và chịu biết bao đau khổ.

Lịch sử của các Giáo hội Công Giáo Đông Phương thường mang dấu ấn của đau khổ và bạo lực. Thật đáng buồn, đã có những trường hợp bị áp bức và hiểu lầm ngay trong chính cộng đồng Công giáo, đôi khi không thừa nhận và đánh giá cao giá trị của các truyền thống ngoài truyền thống của Tây phương. Tuy nhiên, ngày nay, xung đột bạo lực dường như đang hoành hành ở Kitô giáo Đông phương với mức độ độc ác chưa từng thấy. Chính Hội nghị thường niên của anh chị em cũng đã bị ảnh hưởng bởi sự vắng mặt của những người đáng lẽ đã đến từ Đất thánh, nhưng lại không thể thực hiện được hành trình. Con tim chúng ta rỉ máu khi nghĩ đến Ukraine, đến tình hình bi thảm và vô nhân đạo tại Gaza, và toàn vùng Trung Đông đang bị tàn phá bởi chiến tranh lan rộng. Tất cả chúng ta, với lòng nhân của mình, đều được mời gọi xét lại căn nguyên của các cuộc xung đột này, xác định những nguyên nhân thật và cố gắng giải quyết chúng. Nhưng cũng phải loại bỏ những nguyên nhân ngụy tạo, là sản phẩm của sự thao túng cảm xúc và khoa trương, và cố gắng bằng mọi cách để đưa chúng ra ánh sáng. Mọi người không được chết vì tin giả.

Thật đáng lo khi nguyên tắc “lẽ phải trong tay kẻ mạnh” đang thắng thế ở quá nhiều tình huống ngày nay, tất cả chỉ vì mục đích hợp pháp hóa việc theo đuổi lợi ích riêng. Thật đáng lo khi luật pháp quốc tế và luật nhân đạo dường như không còn mang tính ràng buộc nữa, và bị thay thế bởi cái gọi là quyền được ép buộc người khác. Điều đó không xứng hợp với nhân tính của chúng ta, là điều xấu hổ cho toàn thể nhân loại và cho các nhà lãnh đạo quốc gia. Sau bao thế kỷ lịch sử, làm sao người ta có thể tin rằng hành động chiến tranh để mang lại hoà bình lại không phản tác dụng với chính những người gây chiến? Làm sao chúng ta còn có thể nghĩ rằng chúng ta đang đặt nền móng cho tương lai mà không cần đến sự cộng tác và tầm nhìn toàn cầu được truyền cảm hứng bởi ích chung? Làm sao chúng ta có thể tiếp tục phản bội khát vọng hoà bình của các dân tộc trên thế giới bằng sự tuyên truyền về việc gia tăng vũ khí, như thể ưu thế quân sự sẽ giải quyết được vấn đề, thay vì chỉ làm tăng thêm hận thù và mong muốn báo thù lớn hơn? Người ta đang bắt đầu nhận thấy số tiền khổng lồ cuối cùng đang chảy vào túi của những kẻ buôn bán cái chết, số tiền đó có thể được dùng để xây các bệnh viện và trường học mới, thì nay lại được dùng để phá huỷ những gì đã tồn tại!

Tôi tự hỏi: là Kitô hữu, ngoài việc cảm thấy phẫn nộ, lên tiếng và xắn tay áo lên để xây dựng hoà bình và cổ võ đối thoại, chúng ta còn có thể làm gì hơn nữa? Tôi tin rằng trước hết và trên hết, chúng ta thực sự cần cầu nguyện. Chúng ta phải biến mọi bản tin bi thảm, mọi đoạn phim thời sự mà chúng ta xem, trở thành lời kêu cầu trước Chúa. Và sau đó là đưa ra sự giúp đỡ, giống như anh chị em đang thực hiện, và như nhiều người khác có thể làm được thông qua anh chị em.

Nhưng còn hơn thế nữa, và tôi nói điều này với sự lưu tâm cách đặc biệt đến Kitô giáo Đông phương: đó là chứng tá. Chúng ta được kêu gọi trung thành với Chúa Giêsu, mà không để mình rơi vào cạm bẫy của quyền lực. Chúng ta được mời gọi noi gương Đức Kitô, Đấng đã chiến thắng sự dữ bằng tình yêu Người đã hiến dâng trên Thánh Giá, và cho thấy một cách trị vì hoàn toàn khác biệt với cách của Hêrôđê và Philatô. Hêrôđê, vì sợ bị phế truất, đã sát hại các hài nhi, và ngay cả hôm nay các trẻ em vẫn tiếp tục bị bom đạn xé xác. Philatô thì rửa tay, giống như chúng ta có nguy cơ làm mỗi ngày, cho đến khi chúng ta tiến đến điểm không thể quay lại.

Chúng ta hãy nhìn lên Chúa Giêsu, Đấng kêu gọi chúng ta chữa lành các vết thương lịch sử bằng chính quyền năng dịu dàng của Thập giá vinh quang của Người, Thập giá tuôn tràn sức mạnh tha thứ, hy vọng khởi đầu mới, và quyết tâm giữ vững sự trung thực và minh bạch giữa biển cả hủ hóa. Chúng ta hãy noi gương Đức Kitô, Đấng giải thoát con tim khỏi hận thù, và cho thấy cách thoát khỏi não trạng chia rẽ và trả thù bằng chính tấm gương của mình. Tôi cảm ơn và ôm lấy trong tâm hồn tất cả các Kitô hữu Đông phương đang đáp lại sự dữ bằng việc thiện. Anh chị em thân mến, cảm ơn anh chị em vì chứng tá anh chị em đang thể hiện, nhất là khi anh chị em ở lại trên chính quê hương mình như những người môn đệ và chứng nhân của Đức Kitô.

Các bạn ROACO thân mến, trong công việc của mình, các bạn đã chứng kiến tận mắt biết bao đau thương do chiến tranh và khủng bố gây ra – và ở đây, tôi nghĩ đến cuộc tấn công kinh hoàng gần đây nhắm vào Nhà thờ Thánh Êlia tại Damas – nhưng các bạn cũng thấy những hạt giống Tin Mừng đang bén rễ trong sa mạc. Các bạn gặp gỡ Dân Thiên Chúa, những người kiên trì ngước mắt hướng lên trời, cầu nguyện với Thiên Chúa và yêu thương người lân cận. Các bạn cảm nghiệm vẻ đẹp và ân sủng của các truyền thống Đông phương, của phụng vụ làm cho Thiên Chúa hiện diện trong không gian và thời gian, của những bài thánh ca tuổi đời hàng thế kỷ thấm đượm lời ngợi khen, tôn vinh và mầu nhiệm, khơi dậy lời khẩn cầu tha thứ không ngơi cho nhân loại. Các bạn đã gặp những con người, thường là không tên tuổi, nhưng lại gia nhập hàng ngũ vĩ đại của các vị tử đạo và thánh nhân của Đông phương. Giữa đêm tối của xung đột, các bạn là những chứng nhân cho ánh sáng Đông phương.

Tôi ước mong ánh sáng của sự khôn ngoan và ơn cứu độ này được biết đến nhiều hơn trong Giáo hội Công giáo, nơi mà phần lớn nó vẫn chưa được biết, và nơi mà đức tin đang đứng trước nguy cơ không có sức sống ở nhiều nơi, cũng bởi niềm hy vọng được Thánh Gioan Phaolô II đã nhiều lần bày tỏ vẫn chưa được thực hiện. Bốn mươi năm trước, ngài nói: “Giáo hội cần học lại cách thở bằng hai lá phổi: Đông phương và Tây phương” (Huấn từ trước Hồng y Đoàn, ngày 28 tháng 6 năm 1985). Tuy nhiên, Kitô giáo Đông phương chỉ có thể được bảo tồn nếu được yêu thương, và nó chỉ có thể được yêu thương nếu được biết đến. Vì thế, cần thiết phải thực hiện lời kêu gọi rõ ràng của Huấn quyền để làm quen với kho tàng của các Giáo hội ấy, chẳng hạn bằng cách tổ chức những khoá học căn bản về các Giáo hội Đông phương tại các Chủng viện, Khoa Thần học và Đại học Công Giáo (x. Thánh Gioan Phaolô II, Tông thư Orientale Lumen, 24; Bộ Giáo dục Công Giáo, Thư luân lưu Eu égard au développement, 9-14). Cũng cần có sự gặp gỡ và chia sẻ hoạt động mục vụ, vì ngày nay, người Công giáo Đông phương không còn là những người anh em họ xa của chúng ta cử hành những nghi lễ xa lạ nữa, mà là những người hàng xóm cạnh chúng ta, do hoàn cảnh di dân bắt buộc. Cảm thức về sự thánh thiêng, đức tin sâu sắc của họ, được củng cố trong đau khổ, và linh đạo của họ thấm đẫm những mầu nhiệm thiêng liêng có thể giúp ích cho cơn khát Thiên Chúa, tiềm ẩn nhưng vẫn hiện hữu ở Tây phương.

Chúng ta cùng phó thác sự lớn lên chung trong đức tin này cho sự chuyển cầu của Mẹ Thiên Chúa rất thánh và hai Thánh Tông đồ Phêrô và Phaolô, những đấng đã nối kết Đông và Tây. Tôi ban phép lành cho anh chị em và động viên anh chị em kiên vững trong đức ái, được thôi thúc bởi niềm hy vọng của Đức Kitô.

Cảm ơn anh chị em.

Tri Khoan

Chuyển ngữ từ: vatican.va