SỨ ĐIỆP CỦA ĐỨC THÁNH CHA
GỬI CÁC THAM DỰ VIÊN CUỘC GẶP LIÊN TÔN TẠI BANGLADESH

[06 -12 tháng Chín năm 2025]

Tôi rất hân hoan gửi lời chào thân hữu đến các tham dự viên của cuộc gặp liên tôn tại Bangladesh. Trước hết, tôi cầu chúc cho anh chị em được bình an — một sự bình an chỉ có thể đến từ Thiên Chúa, một sự bình an “không mang vũ khí và có sức giải trừ, khiêm nhường và kiên trì,” và “luôn kiếm tìm đức ái, luôn muốn gần gũi, nhất là với những ai đang đau khổ” (Urbi et Orbi, 08 tháng Năm, 2025).

Tôi trân trọng khen ngợi những người tổ chức cuộc gặp gỡ này vì đã chọn chủ đề: “Thúc đẩy một nền văn hóa hòa hợp giữa anh chị em.” Quả thật, chủ đề ấy phản ánh tinh thần cởi mở huynh đệ mà những người thiện chí luôn mong muốn vun trồng trong tương quan với các thành viên thuộc các truyền thống tôn giáo khác. Hơn nữa, điều này phát xuất từ xác tín rằng cộng đồng nhân loại của chúng ta thực sự là một — cùng một nguồn gốc và cùng một vận mệnh dưới quyền Thiên Chúa (x. Công đồng Vaticanô II, Tuyên ngôn về liên hệ của Giáo hội với các tôn giáo ngoài Kitô giáo Nostra Aetate, 28/10/1965, số 1). Tất cả chúng ta đều là con cái của Ngài, và do đó là anh chị em với nhau. Như một gia đình duy nhất, chúng ta cùng chia sẻ cơ hội và trách nhiệm để tiếp tục nuôi dưỡng một nền văn hóa hòa hợp và hòa bình.

Trong chiều hướng này, chúng ta có thể nói đến “văn hóa” theo hai nghĩa. Văn hóa có thể hiểu là di sản phong phú gồm nghệ thuật, tư tưởng và các thiết chế xã hội đặc trưng cho từng dân tộc. Đồng thời, văn hóa cũng có thể được hiểu như một môi trường nuôi dưỡng, nâng đỡ cho sự tăng trưởng. Cũng như một hệ sinh thái lành mạnh cho phép nhiều loài cây khác nhau cùng phát triển bên nhau, thì một nền văn hóa xã hội lành mạnh cũng cho phép nhiều cộng đồng đa dạng cùng triển nở trong sự hòa hợp. Một nền văn hóa như thế cần phải được chăm sóc vun trồng cẩn thận. Nó cần ánh sáng mặt trời của chân lý, dòng nước của đức ái, và đất của tự do và công lý. Chúng ta đã biết từ những thời khắc đau thương của lịch sử rằng khi nền văn hóa hòa hợp bị xao lãng, thì cỏ dại có thể bóp nghẹt hòa bình. Nghi ngờ bén rễ; định kiến trở nên chai cứng; những kẻ cực đoan lợi dụng sự sợ hãi để gieo rắc chia rẽ. Cùng nhau, như những người bạn đồng hành trong đối thoại liên tôn, chúng ta giống như những người làm vườn chăm sóc cánh đồng của tình huynh đệ này, giúp cho đối thoại có thể sinh hoa trái và loại bỏ những cỏ dại của thành kiến.

Thật vậy, chính dịp anh chị em cùng nhau hiện diện hôm nay là một chứng tá tuyệt đẹp. Điều này khẳng định rằng những khác biệt về niềm tin hay bối cảnh không nhất thiết phải chia rẽ chúng ta. Trái lại, việc gặp gỡ nhau trong tình thân hữu và đối thoại, chúng ta cùng đứng chung trong hàng ngũ chống lại những thế lực chia rẽ, hận thù và bạo lực vốn đã quá thường xuyên gieo tai họa cho nhân loại. Nơi đâu người ta gieo rắc sự ngờ vực, chúng ta chọn niềm tin tưởng; nơi đâu người ta có thể khơi dậy sợ hãi, chúng ta cố gắng tìm hiểu lẫn nhau; nơi đâu người ta coi sự khác biệt như những bức tường ngăn cách, chúng ta lại nhận ra đó là những đại lộ cho việc làm cho nhau phong phú (x. Đức Phanxicô, Cuộc gặp đại kết và liên tôn vì hòa bình, 01/12/2017).

Thật vậy, xây dựng một nền văn hóa hòa hợp có nghĩa là chia sẻ không chỉ tư tưởng mà còn cả những kinh nghiệm cụ thể. Như Thánh Giacôbê nhắc nhở chúng ta: “Lòng đạo đức tinh tuyền và không tì ố trước mặt Thiên Chúa … là chăm sóc cô nhi quả phụ trong cơn gian khổ của họ” (Gc 1,27). Từ viễn tượng này, chúng ta có thể nói rằng thước đo đích thực của tình bạn liên tôn chính là sự sẵn sàng cùng nhau đứng lên phục vụ những thành phần dễ bị tổn thương nhất trong xã hội. Bangladesh đã từng chứng kiến những mẫu gương đầy cảm hứng về sự hiệp nhất này trong những năm gần đây, khi những người thuộc các tôn giáo khác nhau đã liên đới và hiệp thông cầu nguyện trong những thời khắc thiên tai hay bi thương. Những cử chỉ như thế xây dựng những cây cầu — giữa các tôn giáo, giữa lý thuyết và thực hành, giữa các cộng đồng — để mọi người dân Bangladesh, và thực ra, là toàn thể nhân loại, có thể bước đi từ nghi ngờ đến tín nhiệm, từ cô lập đến cộng tác. Một nền văn hóa hòa hợp cũng củng cố sức bền của các cộng đồng trước những tiếng nói chia rẽ. Việc cộng tác trong mọi công việc thiện hảo là phương dược hữu hiệu nhất chống lại những thế lực lôi kéo chúng ta vào hận thù và xung đột. Khi đối thoại của chúng ta được thể hiện bằng hành động, một sứ điệp mạnh mẽ vang lên: rằng hòa bình, chứ không phải xung đột, mới là ước mơ đáng quý nhất của chúng ta, và việc xây dựng hòa bình ấy là sứ mạng mà chúng ta cùng nhau đảm nhận.

Với những tâm tình này, tôi muốn tái khẳng định cam kết của Giáo hội Công giáo trong việc cùng đồng hành với anh chị em trên con đường này. Đôi khi, những hiểu lầm hay những vết thương quá khứ có thể làm chậm bước chân chúng ta. Tuy nhiên, chúng ta hãy khích lệ nhau để kiên trì tiến bước. Mỗi cuộc trao đổi nhóm, mỗi dự án phục vụ chung hay bữa ăn được sẻ chia, mỗi cử chỉ lịch thiệp dành cho một người láng giềng thuộc tôn giáo khác — tất cả đều là những viên gạch xây dựng nên điều mà Thánh Gioan Phaolô II gọi là “nền văn minh tình yêu” (Sứ điệp Ngày Thế giới Hòa bình, 01/01/2001).

Tôi bảo đảm với anh chị em tình bằng hữu và lời cầu nguyện của tôi. Xin Đấng Tối Cao chúc lành cho từng người anh chị em, cho gia đình và cộng đoàn của anh chị em. Xin Người chúc lành cho đất nước anh chị em với một nền hòa hợp và hòa bình ngày càng sâu đậm hơn. Và xin Người chúc lành cho thế giới của chúng ta, đang rất cần đến ánh sáng của tình huynh đệ.

Từ Vatican, ngày 28 tháng Tám năm 2025

Đức Giáo hoàng Lêô XIV

Nguồn: vatican.va